خصوصيات اخلاقى مرحوم پدرم

مرحوم والدم چند سالى است كه فوت كرده است و هنگام فوت، حدوداً بالاى صد سال سن داشته اند و تقريباً با آقاى اراكى هم سن بوده اند. زمانى آقاى اراكى همسايه ديوار به ديوار ما بود; يك وقت به من فرمود پدرتان در قيد حياتند گفتم بله، گفتند: چند سال دارند، گفتم فكر مى كنم صد سال و فكر مى كنم با شما همسال باشند و شايد بيشتر از يكسال طول نكشيد كه ابوى بنده فوت كرد، لكن به ايشان گفتم اما خيلى فرق است بين شما و ايشان. آقاى اراكى حافظه اش معجزه اى بود. من در ميان علما با اين سن و سال، حافظه اى به اين خوبى نديده ام، جز آقاى مرعشى نجفى. اين دو نفر در حافظه عجيب بودند ولى پدر بنده در اين يكى دو سال اخير حتى فرزندانش را هم نمى شناخت فقط من را به تناسب اينكه امتياز لباسى داشتم مى شناخت و گاهى هم يكى ديگر از اخويها كه در قم بود را مى شناخت، پدرم از بُعد ارتباط با خدا فردى معنوى بود نماز شبهاى ايشان را در زمانى كه من كوچك بودم فراموش نمى كنم نماز شب كه مى خواند واقعاً در من اثر مى گذاشت هنوز لحن ايشان توى گوشم هست كه رو به قبله (به حالت مرده بعد از غسل) دراز مى كشيد و دعاى مخصوص را مى خواند حمد و سوره اش را با آهنگ خيلى خوبى مى خواند و بسيار قرآن تلاوت مى كرد. تا دو سه سال پيش كه حافظه اش كار مى كرد كارش قرآن و نماز بود. او شايد حدود پانزده سال بود كه ديگر از بازار فاصله گرفته و خانه نشين شده بود و زيارت عاشورا و قرآن و نماز مى خواند. او روحيه عجيبى داشت ولى در دو سه سال آخر حافظه اش به گونه اى بود كه حتى نمازش را اشتباه مى كرد. ساليان درازى كه در بازار بود به تجارت حبوبات، صادرات برنج و روغن و اينگونه كارها مشغول بود و واقعاً ديانت ايشان عجيب بود. من دفاتر تجارى ايشان را ديدم كه حتى تفاوتهاى حساب يك شاهى را نوشته بود. آقاى مرعشى نجفى به من فرمودند روزى من در خدمت حاج شيخ ابوالقاسم قمى بودم و ايشان به اتكاء پدر شما و فرد ديگرى كه ظاهراً مرحوم حاج محمدرضا بود صيغه طلاق جارى كرد. پدرم خيلى بامعنويت بود و اهل دغل و كلك نبود چه بسا سادگى هايى داشت. ولى با معنويت بود و آنچه را كه مى فهميد تشخيص مى داد.
پدر من به آن معنا سرمايه دار نبود ولى اعتبار زيادى داشت، مثلا مى گفتند اعتبار چك شش ماه است و پس از انقضاى اين مدت بايد وصول شود ولى در آن زمان چك پدرم مانند پول دست به دست مى گشت و تا آخر احتياج به وصول كردن نداشت. همين كه دارنده چك، مى گفت چك فلانى است مقبول واقع مى شد. ارتزاق ما به هيچ وجه از بيت المال نبود. پدرم اهل حساب و كتاب بود و مراجعات ماليش به آقاى بروجردى بود.