مسئله 759 - اگر چوب صاف يا چيزي مانند آن را، بطور عمودي در زمين هموار نصب كنند صبح كه خورشيد بيرون ميآيد، سايه آن به طرف مغرب ميافتد و هر چه آفتاب بالا آيد اين سايه كم ميشود و در شهرهاي ما در اوّل ظهر شرعي به آخرين درجه كمي ميرسد و ظهر كه گذشت، سايه آن به طرف مشرق برميگردد و هر چه خورشيد به مغرب ميرود سايه زيادتر ميشود. بنابراين وقتي سايه غربي به آخرين درجه كمي رسيد و سايه شرقي آغاز شد معلوم ميشود ظهر شرعي شده است ولي در بعضي شهرها مثل مكه كه گاهي موقع ظهر سايه بكلّي از بين ميرود، بعد از آنكه سايه دو باره پيدا شد معلوم ميشود ظهر شده است (البته در شهرهاي ما بحسب دقت سايه غربي پس از كم شدن ابتدا كمي شمالي و سپس شرقي ميشود).
مسئله 760 - چوب يا چيز ديگري را كه براي معيّن كردن ظهر به زمين فرود ميبرند شاخص گويند.
مسئله 761 - نماز ظهر و عصر هر كدام وقت مخصوص و مشتركي دارند، وقت مخصوص نماز ظهر از اوّل ظهر است تا وقتي كه از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد كه اگر كسي سهوا تمام نماز عصر را در اين وقت بخواند، نمازش باطل است و وقت مخصوص نماز عصر موقعي است كه باندازه خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد كه اگر كسي تا اين موقع نماز ظهر را نخواند، نماز ظهر او قضا شده و بايد نماز عصر را بخواند)2)و ما بين وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترك نماز ظهر و نماز عصر است كه اگر كسي در اين وقت اشتباها تمام نماز عصر را پيش از نماز ظهر بخواند، نمازش صحيح است و بايد نماز ظهر را بعد از آن بجا آورد.
مسئله 762 - اگر پيش از خواندن نماز ظهر، سهوا مشغول نماز عصر شود و در بين نماز بفهمد اشتباه كرده است، چنانچه در وقت مشترك باشد، بايد نيّت را به نماز ظهر برگرداند - يعني: نيّت كند كه آنچه تا حال خواندهام و آنچه را مشغولم و آنچه بعد ميخوانم همه نماز ظهر باشد - و بعد از آنكه نماز را تمام كرد، نماز عصر را بخواند و اگر در وقت مخصوص به ظهر باشد، نماز باطل است و آنرا رها ميكند و هر دو نماز را به ترتيب بجا ميآورد و اگر احتياطا نيّت را به نماز ظهر برگرداند و نماز را تمام كند، بعد هر دو نماز را به ترتيب بجا آورد بهتر است.
مسئله 763 - در زمان حضور امام معصوم عليه السلام واجب است مكلف در روز جمعه بجاي نماز ظهر دو ركعت نماز جمعه بخواند، ولي در اين زمان بين جمعه و ظهر مخير است و اگر كسي نماز جمعه بخواند، احيتاط مستحب آن است كه نماز ظهر را هم بخواند.
مسئله 764 - احتياط واجب آن است كه نماز جمعه را از اوّل عرفي ظهر تأخير نياندازند و اگر تأخير شد بجاي جمعه ظهر بخوانند و اگر جمعه خواندند باحتياط واجب ظهر را هم بخوانند وقت شروع خطبه هاي جمعه بطوري كه در محل خود ذكر مي كنيم اول ظهر ميباشد.
