نماز احتياط

مسئله 1254 - كسي كه نماز احتياط بر او واجب است، بعد از سلام نماز بايد فورا نيّت نماز احتياط كند و تكبير بگويد و حمد - بدون سوره - را بخواند و به ركوع رود و دو سجده نمايد، سپس اگر يك ركعت نماز احتياط بر او واجب است، بعد از دو سجده، تشهّد بخواند و سلام دهد، و اگر دو ركعت نماز احتياط بر او واجب است بعد از دو سجده، يك ركعت ديگر مثل ركعت اوّل بجا آورد و بعد از تشهّد سلام دهد.

مسئله 1255 - نماز احتياط سوره و قنوت ندارد و بايد آنرا آهسته بخوانند و نيّت آن را به زبان نياورند، و احتياط واجب آن است كه بِسْمِ اللّهِ الرّحمنِ الرّحيمِ آن را هم آهسته بگويند.

مسئله 1256 - اگر پيش از خواندن نماز احتياط بفهمد نمازي كه خوانده درست بوده، لازم نيست نماز احتياط را بخواند، و اگر در بين نماز احتياط بفهمد، لازم نيست آن را تمام نمايد.

مسئله 1257 - اگر پيش از خواندن نماز احتياط بفهمد كه ركعتهاي نمازش كم بوده، چنانچه كاري كه نماز را باطل مي‏كند انجام نداده، بايد آنچه از نماز نخوانده، بخواند و براي سلام بيجا دو سجده سهو بنمايد. و اگر كاري كه نماز را باطل مي‏كند، انجام داده، مثلا پشت به قبله كرده، بايد نماز را دو باره بجا آورد.

مسئله 1258 - اگر بعد از نماز احتياط بفهمد كسري نماز به مقدار نماز احتياط بوده، مثلا در شكّ بين سه و چهار، يك ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند، بعد بفهمد نماز را سه ركعت خوانده، نمازش صحيح است.

مسئله 1259 - اگر بعد از خواندن نماز احتياط بفهمد كسري نماز كمتر از نماز احتياط بوده؛ مثلا در شك بين دو و چهار، دو ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند، بعد بفهمد نماز را سه ركعت خوانده چنانچه منافي بجا نياورده باشد بنابر احتياط مستحب كسري ( يك ركعت ) را اضافه كند و نماز را هم دو باره بخواند و ميتواند فقط نماز را از اصل اعاده كم كند و بهتر است كه كاري مانند انحراف از قبله را انجام داده سپس نماز را شروع نمايد ولي اگر منافي بجا آورده فقط نمازش را دوباره بخواند.

مسئله 1260 - اگر بعد از خواندن نماز احتياط بفهمد كسري نماز بيشتر از نماز احتياط بوده، مثلا در شك بين سه و چهار يك ركعت نماز احتياط ايستاده بخواند؛ بعد بفهمد نماز را دو ركعت خوانده، چنانچه بعد از نماز احتياط كاري كه نماز را باطل مي‏كند انجام داده، مثلا پشت به قبله كرده، نماز را دو باره بخواند و اگر كاري كه نماز را باطل مي‏كند انجام نداده بنابر احتياط مستحب دو ركعت كسري نماز را بجا آورد و يا يك ركعت ديگر بدون تكبيرة الاحرام اضافه كند و دو سجده سهو براي سلام بيجا انجام دهد و به هر حال نماز را هم دو باره بخواند و مي تواند فقط نماز را اعاده كند و بهتر است كه كاري مانند انحراف از قبله انجام بدهد و سپس نماز را شروع كند.

مسئله 1261 - اگر بين دو و سه و چهار شك كند و بعد از خواندن دو ركعت نماز احتياط ايستاده، يادش بيايد كه نماز را دو ركعت خوانده، لازم نيست دو ركعت نماز احتياط نشسته را بخواند.

مسئله 1262 - اگر بين سه و چهار شك كند و موقعي كه دو ركعت نماز احتياط نشسته يا يك ركعت ايستاده را مي‏خواند، يادش بيايد كه نماز را سه ركعت خوانده اگر احتياط ايستاده انجام داده بايد نماز احتياط را تمام كند و نمازش صحيح است و اگر نشسته خوانده در صورتي كه پيش از ركوع ركعت اول يادش بيايد بايد بايستد و نماز را بطور ايستاده انجام دهد و اگر پس از ركوع اول يادش بيايد بنابر احتياط واجب تمام كند و دوباره نماز را بخواند.

مسئله 1263 - اگر بين دو و سه و چهار شك كند و موقعي كه دو ركعت نماز احتياط ايستاده را مي‏خواند، پيش از ركوع ركعت دوم يادش بيايد كه نماز را سه ركعت خوانده بايد بنشيند و نماز احتياط را يك ركعتي تمام كند و باحتياط مستحب اصل نماز را هم اعاده كند.

مسئله 1264 - اگر در بين نماز احتياط بفهمد كسري نمازش بيشتر يا كمتر از نماز احتياط بوده،اگر ميتواند بايد آنرا تصحيح كند مثلاً اگر يك ركعت كسر داشته و اينك در ركعت دوم پيش از ركوع است بنشيند و اگر دو ركعت كسر داشته و نماز احتياط ايستاده يك ركعتي شروع كرده يك ركعت ديگر اضافه كند و بعد از نماز براي سلام بيجا سجده سهو كند و اگر امكان تصحيح ندارد بايد آنرا رها كند و بنابر احتياط مستحب كسري نماز را بجا آورد و نماز را دو باره بخواند مثلا در شك بين سه و چهار اگر موقعي كه دو ركعت نماز احتياط نشسته را مي‏خواند، يادش بيايد كه نماز را دو ركعت خوانده، نماز احتياط نشسته را رها كند و دو ركعت كسري نماز را بخواند و نماز را هم دو باره بجا آورد ولي ميتواند فقط اصل نماز را اعاده كند و بهتر است كه كاري مانند انحراف از قبله انجام داده سپس شروع نمايد .

مسئله 1265 - اگر شك كند نماز احتياطي را كه بر او واجب بوده بجا آورده يا نه، چنانچه وقت نماز گذشته به شك خود اعتنا نكند و اگر وقت دارد در صورتي كه مشغول كار ديگري نشده و از جاي نماز برنخاسته و كاري هم - مثل پشت كردن به قبله كه نماز را باطل مي‏كند انجام نداده، بايد نماز احتياط را بخواند و اگر مشغول كار ديگري شده يا كاري كه نماز را باطل مي‏كند بجا آورده، يا بين نماز و شك او زياد طول كشيده احتياط مستحب آن است كه نماز احتياط، را بجا آورد و نماز را هم دو باره بخواند. ولي اقوي اين است كه مي‏تواند به شك خود اعتنا نكند.

مسئله 1266 - اگر در نماز احتياط، ركني را زياد كند، يا مثلا بجاي يك ركعت دو ركعت بخواند، نماز احتياط باطل مي‏شود، و بايد دو باره نماز احتياط را بخواند و اصل نماز را هم اعاده نمايد و ميتواند نماز احتياط باطله را رها كرده اصل نماز را دوباره بخواند .

مسئله 1267 - موقعي كه مشغول نماز احتياط است اگر در يكي از افعال آن شك كند، چنانچه محل آن نگذشته، بايد بجا آورد و اگر محلش گذشته، بايد به شك خود اعتنا نكند، مثلا اگر شك كند كه حمد خوانده يا نه، چنانچه به ركوع نرفته بايد بخواند و اگر به ركوع رفته، بايد به شك خود اعتنا نكند.

مسئله 1268 - اگر در شماره ركعتهاي نماز احتياط شك كند، چنانچه طرف بيشتر شك نماز را باطل مي‏كند، بايد بنا را بر كمتر بگذارد و اگر طرف بيشتر شك نماز را باطل نمي‏كند، بايد بنا را بر بيشتر بگذارد و در صورت اول بعد از اتمام نماز احتياط، اصل نماز را نيز بنابر احتياط مستحب دو باره بخواند مثلا موقعي كه مشغول خواندن دو ركعت نماز احتياط است، اگر شك كند كه دو ركعت خوانده يا سه ركعت، چون طرف بيشتر شك نماز را باطل مي‏كند، بايد بنا بگذارد كه دو ركعت خوانده و اگر شك كند كه يك ركعت خوانده يا دو ركعت، چون طرف بيشتر شك نماز را باطل نمي‏كند بايد بنا بگذارد كه دو ركعت خوانده است. و به احتياط مستحب اصل نماز را نيز در صورت اول اعاده نمايد.

مسئله 1269 - اگر در نماز احتياط چيزي كه ركن نيست سهوا كم يا زياد شود و از چيزهايي باشد كه در خود نماز سجده سهو دارد احتياط مستحب آن است كه سجده سهو را بجا آورد .

مسئله 1270 - اگر بعد از سلام نماز احتياط شك كند كه يكي از اجزاء يا شرايط آن را بجا آورده يا نه، به شك خود اعتنا نكند.

مسئله 1271 - اگر در نماز احتياط، تشهد يا يك سجده را فراموش كند، احتياط واجب آن است كه بعد از سلام نماز، آن را قضا نمايد.

مسئله 1272 - اگر نماز احتياط و قضاي يك سجده يا قضاي يك تشهد يا دو سجده سهو بر او واجب شود، بايد اول نماز احتياط را بجا آورد.

مسئله 1273 - حكم گمان مربوط به شماره ركعت در نماز مثل حكم يقين است، مثلا اگر انسان گمان دارد كه نماز را چهار ركعت خوانده، نبايد نماز احتياط بخواند. حكم گمان مربوط به افعال نيز همينطور است و مثلا اگر گمان دارد ركوع كرده. نبايد آن را بجا آورد ولي احتياط مستحب آن است كه حكم شك را عمل كند و سپس نماز را اعاده كند و حكم گمان در ذكرهاي نماز حكم شك است و بايد رعايت گذشتن از محل را بنمايد مثلا اگر گمان دارد حمد را نخوانده، چنانچه به ركوع نرفته، بايد بخواند، و اگر به ركوع رفته نمازش صحيح است.

مسئله 1274 - حكم شك و سهو و گمان در نمازهاي واجب يوميه و نمازهاي واجب ديگر فرق ندارد، مثلا اگر در نماز آيات شك كند كه يك ركعت خوانده يا دو ركعت چون شك در نماز دو ركعتي است، نماز باطل مي‏شود.