چيزهائي كه سفر را قطع ميكنند

اول - رسيدن به وطن:

مسئله 1371 - مسافري كه در سفر از وطن خود عبور مي‏كند، وقتي به جايي برسد كه ديوار وطن خود را ببيند و يا صداي اذان آن را بشنود، بايد نماز را تمام بخواند.

مسئله 1372 - مسافري كه در بين مسافرت به وطنش رسيده، تا وقتي در آنجا هست بايد نماز را تمام بخواند ولي اگر بخواهد از آنجا هشت فرسخ برود، يا چهار فرسخ برود و برگردد، وقتي به جايي برسد كه ديوار وطن را نبيند و صداي اذان آن را نشنود، بايد نماز را شكسته بخواند.

مسئله 1373 - محلي را كه انسان براي اقامت زندگي خود اختيار كرده وطن اوست، چه در آنجا بدنيا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، يا خودش آنجا را براي زندگي اختيار كرده باشد.

مسئله 1374 - اگر قصد دارد در محلي كه وطن اصليش نيست مدتي بماند و بعد به جاي ديگر رود، آنجا وطن او حساب نمي‏شود.

مسئله 1375 - جايي را كه انسان محل زندگي خود را قرار داده و ماندن خود را در آنجا محدود به مقدار معين نكرده و مثل كسي كه آنجا وطن اوست در آنجا زندگي مي‏كند كه اگر مسافرتي براي او پيش آيد، دو باره به همان جا برمي‏گردد، اگر چه قصد نداشته باشد كه هميشه در آنجا بماند، وطن او حساب مي‏شود.

مسئله 1376 - كسي كه در دو محل زندگي مي‏كند، مثلا شش ماه در شهري و شش ماه در شهر ديگر مي‏ماند. هر دو وطن اوست و نيز اگر بيشتر از دو محل را براي زندگي خود اختيار كرده باشد، همه آنها وطن او حساب مي‏شود.

مسئله 1377 - داشتن ملك و يا ماندن شش ماه در جايي موجب نمي‏شود كه آنجا وطن حساب شود. در صورتي وطن مي‏شود كه آنجا را براي زندگي خود انتخاب كرده باشد و در نتيجه بايد بنظر عرف وطن او محسوب شود و تا به نظر عرف وطن حساب نشود بايد شكسته بخواند.

مسئله 1378 - اگر به جايي برسد كه وطن او بوده و از آنجا صرف نظر كرده، نبايد نماز را تمام بخواند، اگر چه وطن ديگري هم براي خود اختيار نكرده باشد.

دوم - قصد اقامت ده روز:

مسئله 1379 - مسافري كه قصد دارد، ده روز پشت سر هم در محلي بماند، يا مي‏داند كه بدون اختيار ده روز در محلي مي‏ماند، در آن محل بايد نماز را تمام بخواند و منظور از محل، جاي واحد عرفي است مثلاً يك شهر يك محل حساب ميشود هر چند در محلههاي مختلف شهر بماند و فرقي هم بين بلاد كبيره و صغيره نميباشد.

مسئله 1380 - مسافري كه مي‏خواهد ده روز در محلي بماند لازم نيست قصد ماندن شب اول يا شب يازدهم را داشته باشد، و همين كه قصد كند از اذان صبح روز اول تا غروب روز دهم بماند، بايد نماز را تمام بخواند و همچنين اگر مثلا قصدش اين باشد كه از ظهر روز اول تا ظهر روز يازدهم بماند بايد تمام بخواند و احتياط مستحب آن است كه در اين صورت نماز را هم شكسته و هم تمام بخواند.

مسئله 1381 - مسافري كه مي‏خواهد ده روز در محلي بماند، در صورتي بايد نماز را تمام بخواند كه بخواهد تمام ده روز را در يك جا بماند پس اگر بخواهد مثلا ده روز در نجف و كوفه يا در تهران و كرج بماند، بايد نماز را شكسته بخواند.

مسئله 1382 - مسافري كه مي‏خواهد ده روز در محلي بماند، بايد از اول قصد ماندن ده روز در آن محل يا توابع آن مانند باغها وبستانهاي متصل را داشته باشد و اگر از اول قصد بيرون رفتن از آن محل و توابع آن را داشته باشد هر چند به حد ترخص نرسد بايد شكسته بخواند.

مسئله 1383 - مسافري كه تصميم قطعي ندارد ده روز در محلي بماند مثلا قصدش اين است كه اگر رفيقش بيايد، يا منزل خوبي پيدا كند ده روز بماند، بايد نماز را شكسته بخواند.

مسئله 1384 - كسي كه تصميم دارد، ده روز در محلي بماند، اگر چه احتمال بدهد كه براي ماندن او مانعي برسد در صورتي كه آن احتمال ضعيف بوده پيش نوع مردم مورد اعتنا نباشد بايد نماز را تمام بخواند.

مسئله 1385 - اگر مسافر بداند كه مثلا ده روز يا بيشتر به آخر ماه مانده و قصد كند كه تا آخر ماه در جايي بماند، بايد نماز را تمام بخواند. ولي اگر نداند تا آخر ماه چقدر مانده و قصد كند كه تا آخر ماه بماند و بعد از قصد نيز علم پيدا نكند كه تا آخر ماه ده روز است بايد نماز را شكسته بخواند، اگر چه از موقعي كه قصد كرده تا آخر ماه ده روز يا بيشتر باشد.

مسئله 1386 - اگر مسافر قصد كند ده روز در محلي بماند، چنانچه پيش از خواندن يك نماز چهار ركعتي از ماندن منصرف شود، يا مردد شود كه در آنجا بماند يا به جاي ديگر برود، بايد نماز را شكسته بخواند و اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي از ماندن منصرف شود، يا مردد شود، تا وقتي در آنجا هست بايد نماز را تمام بخواند.

مسئله 1387 - مسافري كه قصد كرده ده روز در محلي بماند، اگر روزه بگيرد و بعد از ظهر از ماندن در آنجا منصرف شود، چنانچه يك نماز چهار ركعتي خوانده باشد، روزه‏اش صحيح است و تا وقتي در آنجا هست بايد نمازهاي خود را تمام بخواند و روزه‏اش را بگيرد و اگر يك نماز چهار ركعتي نخوانده باشد، نمازهاي خود را بايد شكسته بخواند و روزه آن روز را تمام كند و صحيح است و لازم نيست قضاء آن را بگيرد گرچه احتياطا خوب است ولي روزهاي بعد نمي‏تواند روزه بگيرد.

مسئله 1388 - مسافري كه قصد كرده ده روز در محلي بماند، اگر از ماندن منصرف شود و شك كند پيش از آنكه از قصد ماندن برگردد، يك نماز چهار ركعتي خوانده يا نه، نمازهاي خود را بايد در آنجا شكسته بخواند اگر چه احتياط مستحب آن است كه تمام هم بخواند. مگر اينكه مثلا مغرب شود و شك كند كه نماز ظهر و عصر را كه بايد تمام مي‏خوانده خوانده است يا نه كه بايد بنا بگذارد مطابق وظيفه‏اش يعني تمام خوانده است و نمازهاي بعد را هم بايد تمام بخواند.

مسئله 1389 - اگر مسافر به نيت اينكه نماز را شكسته بخواند، مشغول نماز شود و در بين نماز تصميم بگيرد كه ده روز يا بيشتر بماند، بايد نماز را چهار ركعتي تمام نمايد.

مسئله 1390 - مسافري كه قصد كرده ده روز در محلي بماند، اگر در بين نماز چهار ركعتي از قصد خود برگردد، چنانچه داخل ركوع ركعت سوم نشده، بايد بنشيند و نماز را دو ركعتي تمام نمايد و احتياطا براي قيام بيجا دو سجده سهو بجا آورد و بقيه نمازهاي خود را شكسته بخواند و اگر داخل ركوع ركعت سوم شده نمازش باطل است، و تا وقتي در آنجا هست، بايد نماز را شكسته بخواند.

مسئله 1391 - مسافري كه قصد كرده ده روز در محلي بماند، اگر بيشتر از ده روز در آنجا بماند، تا وقتي مسافرت نكرده، بايد نمازش را تمام بخواند و لازم نيست دو باره قصد ماندن ده روز كند.

مسئله 1392 - مسافري كه قصد كرده ده روز در محلي بماند، بايد روزه واجب را بگيرد و مي‏تواند روزه مستحبي هم بگيرد و نافله ظهر و عصر و عشا و همينطور نماز جمعه را هم بخواند.

مسئله 1393 - مسافري كه قصد كرده ده روز در محلي بماند، اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي بخواهد به جايي كه كمتر از چهار فرسخ است برود و برگردد و دو باره در جاي اول ده روز بماند، از وقتي كه مي‏رود تا برمي‏گردد و بعد از برگشتن بايد نماز را تمام بخواند ولي اگر نخواهد بعد از برگشتن ده روز بماند، در موقع رفتن به جايي كه كمتر از چهار فرسخ است و در مدتي كه آنجا مي‏ماند نماز او تمام است و از آنجا كه برمي‏گردد اگر قصد هشت فرسخ داشته باشد شكسته است و اگر قصد هشت فرسخ نداشته باشد تمام است پس مثل اهل علم كه براي تبليغ به محلي مي‏روند اگر بعد از قصد ده روز و خواندن يك نماز چهار ركعتي به محل ديگر كه چهار فرسخ نباشد دعوت شوند و بخواهند يك دهه يا يكماه در آن دو محل رفت و آمد كنند نمازشان در هر دو محل تمام است مگر وقتي كه انشاء سفر جديد نمايند مثل اينكه روز آخر رفت و آمد از محل دوم به قصد وطن حركت كند كه در اين صورت بعد از خروج از حد ترخص نماز شكسته است اگر جه از محل اول كه محل اقامه بوده عبور نمايند.

مسئله 1394 - مسافري كه قصد كرده ده روز در محلي بماند، اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي بخواهد به جاي ديگري كه كمتر از هشت فرسخ است برود و ده روز در آنجا بماند، بايد در رفتن و در محلي كه قصد ماندن ده روز دارد، نمازهاي خود را تمام بخواند. ولي اگر تا محلي كه مي‏خواهد برود هشت فرسخ يا بيشتر باشد بايد موقع رفتن شكسته بخواند و همچنين مدتي كه در آنجا مي‏ماند در صورتي كه نخواهد ده روز بماند.

مسئله 1395 - مسافري كه قصد كرده ده روز در محلي بماند اگر بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي بخواهد به جايي كه كمتر از چهار فرسخ است برود، چنانچه مردد باشد كه به محل اول برگردد يا نه يا به كلي از برگشتن به آنجا غافل باشد يا بخواهد برگردد ولي مردد باشد كه ده روز در آنجا بماند يا نه، يا آنكه از ده روز ماندن در آنجا و مسافرت از آنجا غافل باشد، بايد از وقتي كه مي‏رود تا برمي‏گردد و بعد از برگشتن، نمازهاي خود را تمام بخواند.

مسئله 1396 - اگر به خيال اينكه رفقايش مي‏خواهند ده روز در محلي بمانند، قصد كند كه ده روز در آنجا بماند و بعد از خواندن يك نماز چهار ركعتي بفهمد كه آنها قصد نكرده‏اند، اگر چه خودش هم از ماندن منصرف شود، تا مدتي كه در آنجا هست، بايد نماز را تمام بخواند.

سوم - توقف يك ماه بدون قصد:

مسئله 1397 - اگر مسافر بعد از رسيدن به هشت فرسخ سي روز در محلي بماند و در تمام سي روز در رفتن و ماندن مردد باشد، بعد از گذشتن سي روز اگر چه مقدار كمي در آنجا بماند، بايد نماز را تمام بخواند و همچنين اگر پيش از رسيدن به هشت فرسخ مردد شود بين ماندن در آنجا و رفتن بقيه راه از وقتي كه مردد مي‏شود بايد نماز را تمام بخواند (مگر اينكه بقيه راه هشت فرسخ باشد) ولي اگر مردد شود بين رفتن بقيه و برگشتن به محل خود ( قبل از اقامه ده روز ) در صورتي كه به مقدار چهار فرسخ آمده باشد بايد شكسته بخواند و اگر به قدر چهار فرسخ نباشد تمام بخواند.

مسئله 1398 - مسافري كه مي‏خواهد نه روز يا كمتر در محلي بماند، اگر بعد از آنكه نه روز يا كمتر در آنجا ماند، بخواهد دو باره نه روز ديگر يا كمتر بماند و همينطور تا سي روز، روز سي و يكم بايد نماز را تمام بخواند.

مسئله 1399 - مسافري كه سي روز مردد بوده، در صورتي بايد نماز را تمام بخواند كه سي روز را در يكجا بماند، پس اگر مقداري از آن را در جايي و مقداري را در جاي ديگر بماند، بعد از سي روز هم بايد نماز را شكسته بخواند.

مسئله 1400 - بازهم تأكيد ميكنيم كسي كه ميخواهد برگردد اگر رفتن چهار فرسخ باشد و رفت و برگشت روي هم از هشت فرسخ كمتر نباشد نمازش شكسته است پس ذكر هشت فرسخ رفتن در مسائل گذشته براي اين مورد نيست.