نماز خوف‏

مسئله 1416 - در حال ترس و دفاع از دشمن نماز شكسته است اگر كوتاه شدن نماز اثري در دفاع و يا فرار و نجات از دشمن داشته باشد چنان كه كيفيت نماز هم فرق مي‏كند يعني اگر نتواند همان نماز شكسته را هم كامل بخواند بايد براي ركوع و سجود به اشاره اكتفا كند و گاهي به جاي هر ركعت فقط يك تسبيحات اربعه كافي است و مسافت هشت فرسخ سفر يا رفت و برگشت هم در اين حكم دخالت ندارد.

مسئله 1417 - شكسته شدن نماز در هنگام ترس اختصاصي به جنگ ندارد و هنگام ترس از ساير عوامل حتي عوامل طبيعي نيز جريان دارد مثل حال فرار از سيل يا درگيري با درنده يا دزد و مانند آن اگر در نجات مؤثر باشد.

مسئله 1418 - نماز خوف را مي‏توان به جماعت خواند: اگر در جبهه جنگ بخواهند نماز در حال خوف را به جماعت بخوانند به شكلهاي مختلفي مي‏توان خواند از جمله مي‏توانند افراد دو دسته شوند يك دسته در مقابل دشمن بايستند و گروه ديگر در حالي كه مسلح هستند به ركعت اول امام اقتدا مي‏كنند و ركعت دوم را خودشان فرادي مي‏خوانند و فورا جاي گروه دفاعي يا تهاجمي را مي‏گيرند و آنها فورا آمده به ركعت دوم امام اقتدا مي‏كنند و ركعت دوم را خودشان مي‏خوانند. امام هم مي‏تواند زودتر سلام نماز را بگويد و مي‏تواند تشهد را طول بدهد تا آنها ركعت دوم را بخوانند و به او برسند و با هم سلام نماز را بگويند.

مسئله 1419 - نماز در هيچگاه از انسان بالغ عاقل ساقط نيست هر چند در حال جنگ يا دفاع و فرار از دزد و درنده و عوامل طبيعي. و اگر بطور كامل نتواند انجام دهد به هر طور كه مي‏تواند مثلا نشسته و گر نه در حال رفتن، پياده، سواره، وگرنه در حال خوابيده. و بنا براحتياط تكبيرة الاحرام را رو به قبله بگويد و ركوع و سجود را اگر بطور كامل نتواند به هر طور كه مي‏تواند حتي به اشاره و اگر آن هم ممكن نشود فقط تكبيرة الاحرام را بگويد و بجاي هر ركعت يك مرتبه تسبيحات اربعه را بگويد و بنا براحتياط واجب در آخر تشهد و سلام را هم بگويد. و پس از رفع مشكل اعاده يا قضاء هم ندارد گرچه احتياط است استحبابا.

مسئله 1420 - اگر در دريا در حال غرق شدن است بايد هر چند به يك تكبير و اشاره نماز را بخواند و اگر مي‏تواند كاملتر بخواند دو ركعت بودن يا چهار ركعت تابع مسافر بودن يا حاضر بودن اوست چنان كه اگر در حال خوف از دشمن و مانند آن است نيز نمازش شكسته است.

مسئله 1421 - اگر به جهت ضرورت يا خوف مقداري از نماز را در حال راه رفتن يا سواره بخواند و در وسط نماز ضرورتش برطرف شود بايد باقيمانده نماز را طبق وظيفه فعلي بطور كامل بخواند و اگر وقت باقي است بنا براحتياط واجب دو باره بطور كامل بخواند در عكس مسئله يعني اول ضرورتي نبوده و وسط نماز پيدا شد نيز طبق ضرورت عمل مي‏كند و بعدا دو باره بطور كامل بنا براحتياط مي‏خواند.

مسئله 1422 - اگر انسان چيزي را از دور ببيند و با دقت يقين كند كه دشمن و مانند آن است و نماز را طبق دستور خوف بخواند و بعد معلوم شود كه اشتباه كرده است اگر وقت باقي است بنا براحتياط واجب نمازش را دو باره بطور كامل بخواند ولي اگر پس از وقت بفهمد قضاء ندارد.

مسئله 1423 - در ايستگاه بين راه قطار و ماشين و مانند آن اگر وقت نماز تنگ است و نمي‏تواند به بعد موكول كند و ضمنا اگر بخواهد تمام بخواند مي‏ترسد وسيله حركت كند و تنها بماند و خوف از درنده و دشمن و مانند آن دارد نمازش شكسته مي‏شود يعني دو ركعتي بخواند و اگر به آن هم نمي‏رسد بايد در راه براي سوار شدن بخواند و براي ركوع و سجود اشاره كند و اگر مي‏تواند در قطار مثلا بخواند بايد در قطار چهار ركعتي بخواند.

مسئله 1424 - در خوف از دشمن فرقي بين خوف تلف خود يا عيالات خود و هر كه به نوعي ارتباط دارد نيست و همينطور فرقي بين خوف تلف يا خوف بر ناموس و يا بر مال به مقدار مورد توجه شخص نيست.

مسئله 1425 - اگر شكسته شدن نماز اثري در رهايي از دشمن يا درنده و يا خطرات طبيعي چون سيل و مانند آن ندارد ولي نمي‏تواند بايستد و بطور كامل بخواند بايد در حال فرار و به اشاره بخواند و اگر بتواند فقط تكبير اول نماز را رو به قبله انجام دهد و سپس به هر طرف كه راهش مي‏باشد حركت كند.

مسئله 1426 - در حال جنگ و شدت درگيري بهر مقدار كه مي‏تواند بايد بخواند و گاهي بجاي هر ركعت يك تكبير مي‏گويد و اگر مي‏تواند لا اله الا الله هم بگويد و اگر مي‏تواند سبحان الله هم اضافه كند و اگر مي‏تواند تسبيحات اربعه يعني الحمدلله هم اضافه كند و اگر مي‏تواند دعا هم اضافه كند. البته يك تكبير هم به عنوان تكبيرةالاحرام اول نماز لازم است چنان كه بنا براحتياط واجب تشهد و سلام هم در آخر لازم است در صورت امكان و اگر به وظيفه عمل كند بعدا قضاء ندارد ولي اگر در وقت حالت امنيت برقرار شد احوط اعاده است.