صفحه نخست / تالیفات / فقهی / توضیح المسائل

احكام عاريه‏


مسئله 2556 - عاريه آن است كه انسان مال خود را در اختيار ديگري دهد كه از آن بطور مجاني استفاده كند .

مسئله 2557 - لازم نيست در عايه صيغه ( عربي ، فارسي يا هر لغت ديگر) بخوانند، بلكه اگر مال را به قصد عاريه به كسي بدهد و او به همين قصد بگيرد عاريه صحيح است البته با صيغه هم صحيح است.

مسئله 2558 - عاريه دادن چيز غصبي، و چيزي كه هر چند مال انسان است ولي منفعت آن را به ديگري واگذار كرده، مثلا آن را اجاره داده، يك قرار فضولي است و در صورتي صحيح است كه مالك آن چيز غصبي يا كسي كه آن جيز را اجاره كرده بگويد به عاريه دادن راضي هستم يا از قرائن معلوم شود كه راضي است.

مسئله 2559 - چيزي را كه منفعتش مال انسان است، مثلا آن را اجاره كرده مي‏تواند به شخص موثق عاريه بدهد، ولي اگر در اجاره شرط كرده باشند، يا اطلاق اجاره منصرف باشد به اين كه فقط خودش از آن استفاده كند، نمي‏تواند آن را به ديگري عاريه دهد.

مسئله 2560 - اگر ديوانه يا سفيه يا طفل يا مفلس مال خود را عاريه بدهد صحيح نيست، اما اگر ولي طفل يا ديوانه مصلحت او را در اين بداند كه مال او را عاريه دهد صحيح است و طفل يا ديوانه مي توانند واسطه شده آن مال را به دستور ولي به عاريه كننده برسانند .

مسئله 2561 - اگر در نگهداري چيزي كه عاريه كرده كوتاهي نكند و در استفاده از آن هم زياده روي ننمايد و اتفاقا آن چيز تلف شود ضامن نيست، ولي چنانچه شرط كنند كه اگر تلف شود عاريه كننده ضامن باشد، يا چيزي را كه عاريه كرده طلا و نقره باشد، هر چند شرط هم نشده باشد بايد عوض آن را بدهد.

مسئله 2562 - اگر طلا و نقره را عاريه نمايد و شرط كند كه اگر تلف شود ضامن نباشد، صحت شرط محل اشكال است ولي شرط سقوط يا اسقاط مافي‏الذمه مانعي ندارد. يعني شرط نمي‏كند كه ضامن نباشم بلكه شرط مي‏كند كه اگر تلف شد برئي‏الذمه شوم.

مسئله 2563 - اگر عاريه دهنده بميرد، عاريه گيرنده بايد چيزي را كه عاريه كرده به ورثه او بدهد.

مسئله 2564 - اگر عاريه دهنده طوري شود كه شرعا نتواند در مال خود تصرف كند، مثلا ديوانه شود، عاريه كننده بايد فورا مالي را كه عاريه كرده به ولي او بدهد.

مسئله 2565 - كسي كه چيزي عاريه داده هر وقت بخواهد مي‏تواند آن را پس بگيرد، و كسي هم كه عاريه كرده هر وقت بخواهد مي‏تواند آن را پس دهد، و در صورت اول اگر پس گرفتن، عرفا موجب خسارت عاريه گيرنده شود بنابر احتياط مستحب يا مهلت دهد يا خسارت را جبران كند.

مسئله 2566 - اگر ظرف طلا و نقره را براي زينت اطاق عاريه بدهند محل اشكال است بلكه بنا براحتياط واجب حرام است و اگر براي استفاده و استعمال آنها عاريه بدهند حتما حرام است.

مسئله 2567 - عاريه دادن گوسفند براي استفاده از شير و پشم آن، و عاريه دادن حيوان نر براي جفت‏گيري صحيح است.

مسئله 2568 - اگر چيزي را كه عاريه كرده به مالك، يا وكيل يا ولي او بدهد و بعد آن چيز تلف شود، عاريه كننده ضامن نيست، ولي اگر مثلا آن را بدون اجازه به جائي ببرد هر چند جائي كه صاحبش معمولا به آنجا مي‏برده، مثلا اسب را در اصطبلي كه صاحبش براي آن درست كرده ببرد وحتي ببندد و بعد تلف شود يا كسي آن را تلف كند يا ببرد، ضامن است.

مسئله 2569 - اگر ظرف نجس را براي استعمال خوردن و آشاميدن عاريه دهد، بايد نجس بودن آن را به كسي كه عاريه مي‏كند بگويد.

مسئله 2570 - چيزي را كه عاريه كرده بدون اجازه صاحب آن نمي‏تواند به ديگري اجاره يا عاريه دهد.

مسئله 2571 - اگر چيزي را كه عاريه كرده با اجازه صاحب آن و از طرف او به ديگري عاريه دهد، چنانچه كسي كه اول آن چيز را عاريه كرده بميرد يا ديوانه شود، عاريه دومي باطل نمي‏شود

مسئله 2572 - اگر بداند مالي را كه عاريه كرده غصبي است بايد آن را به صاحبش برساند و نمي‏تواند به عاريه دهنده بدهد.

مسئله 2573 - اگر مالي را كه مي‏داند غصبي است عاريه كند و از آن استفاده‏اي ببرد و در دست او از بين برود، مالك مي‏تواند عوض مال را از او يا از كسي كه مال را غصب كرده مطالبه كند، و نيز عوض استفاده‏هايي را كه عاريه گيرنده برده مي‏تواند از هر كدام كه بخواهد مطالبه نمايد، و اگر عوض مال يا استفاده آن را از عاريه كننده بگيرد، او نمي‏تواند چيزي را كه به مالك مي‏دهد از عاريه دهنده مطالبه نمايد.

مسئله 2574 - اگر نداند مالي را كه عاريه كرده غصبي است و در دست او از بين برود، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگيرد، او هم مي‏تواند آنچه را به صاحب مال داده از عاريه دهنده مطالبه نمايد، ولي اگر چيزي را كه عاريه كرده طلا و نقره باشد، يا عاريه دهنده با او شرط كرده باشد كه اگر آن چيز از بين برود عوضش را بدهد، نمي‏تواند چيزي را كه به صاحب مال مي‏دهد، از عاريه دهنده مطالبه نمايد.





فرم دریافت نظرات

جهت استفتاء با شماره تلفن 02537740913 یک ساعت به ظهر یا مغرب به افق تهران تماس حاصل فرمایید.

istifta atsign ayat-gerami.ir |  info atsign ayat-gerami.ir | ارتباط با ما