ارث دسته دوّم‏

مسئله 3028 - دسته دوّم از كساني كه به واسطه خويشي ارث مي‏برند جدّ، يعني پدربزرگ، و جدّه، يعني مادر بزرگ، و برادر و خواهر ميّت هستند، و اگر برادر و خواهر نداشته باشد، اولادشان ارث مي‏برند.

مسئله 3029 - اگر وارث ميّت فقط يك برادر، يا يك خواهر باشد همه مال به او مي‏رسد، و اگر چند برادر پدر و مادري، يا چند خواهر پدر و مادري باشند مال به طور مساوي بين آنان قسمت مي‏شود، و اگر برادر و خواهر پدر و مادري با هم باشند، هر برادري دو برابر خواهر مي‏برد، مثلا اگر دو برادر و يك خواهر پدر و مادري دارد، مال را پنج قسمت مي‏كنند: هر يك از برادرها دو قسمت، و خواهر يك قسمت آن مي‏برد.

مسئله 3030 - اگر ميّت برادر و خواهر پدر و مادري دارد، برادر و خواهر پدري كه از مادر با ميّت جدا است ارث نمي‏برد، و اگر برادر و خواهر پدر و مادري ندارد چنانچه فقط يك خواهر يا يك برادر پدري داشته باشد همه مال به او مي‏رسد، و اگر چند برادر يا چند خواهر پدري داشته باشد، مال به طور مساوي بين آنان قسمت مي‏شود، و اگر هم برادر و هم خواهر پدري داشته باشد، هر برادري دو برابر خواهر مي‏برد.

مسئله 3031 - اگر وارث ميّت فقط يك خواهر يا يك برادر مادري باشد كه از پدر با ميّت جدا است، همه مال به او مي‏رسد، و اگر چند برادر مادري، يا چند خواهر مادري، يا چند برادر و خواهر مادري باشند، مال به طور مساوي بين آنان قسمت مي‏شود.

مسئله 3032 - اگر ميّت برادر و خواهر پدر و مادري، و برادر و خواهر پدري و يك برادر يا يك خواهر مادري داشته باشد، برادر و خواهر پدري ارث نمي‏برند و مال را شش قسمت مي‏كنند: يك قسمت آن را به برادر يا خواهر مادري، و بقيّه را به برادر و خواهر پدر و مادري مي‏دهند، و هر برادري دو برابر خواهر مي‏برد.

مسئله 3033 - اگر ميّت برادر و خواهر پدر و مادري و برادر و خواهر پدري و برادر و خواهر مادري داشته باشد، برادر و خواهر پدري ارث نمي‏برد و مال را سه قسمت مي‏كنند: يك قسمت را برادر و خواهر مادري به طور مساوي بين خودشان قسمت مي‏كنند، و بقيّه را به برادر و خواهر پدر و مادري مي‏دهند. و هر برادري دو برابر خواهر مي‏برد.

مسئله 3034 - اگر وارث ميّت فقط برادر و خواهر پدري و يك برادر مادري، يا يك خواهر مادري باشند، مال را ششت قسمت مي‏كنند: يك قسمت آن را برادر يا خواهر مادري مي‏برد، و بقيّه را به برادر و خواهر پدري مي‏دهند، و هر برادري دو برابر خواهر مي‏برد.

مسئله 3035 - اگر وارث ميّت فقط برادر و خواهر پدري و چند برادر و خواهر مادري باشند، مال را سه قسمت مي‏كنند: يك قسمت آن را برادر و خواهر مادري به طور مساوي بين خودشان قسمت مي‏كنند، و بقيّه را به برادر و خواهر پدري مي‏دهند، و هر برادري دو برابر خواهر مي‏برد.

مسئله 3036 - اگر وارث ميّت فقط برادر و خواهر و زن او باشند، زن ارث خود را به تفصيلي كه در ارث زن و شوهر گفته مي‏شود مي‏برد، و خواهر و برادر به طوري كه در مسائل گذشته گفته شد ارث خود را مي‏برند. و نيز اگر زني بميرد و وارث او فقط خواهر و برادر و شوهر او باشد، شوهر نصف مال را مي‏برد و خواهر و برادر به طوري كه در مسائل پيش گفته شد ارث خود را مي‏برند، ولي ارث بردن زن يا شوهر از سهم برادر و خواهر مادري چيزي نمي‏كاهد و از سهم برادر و خواهر پدر و مادري يا پدري كم مي‏شود، مثلا اگر وارث ميّت، شوهر و برادر و خواهر مادري و برادر و خواهر پدر و مادري او باشد، نصف مال به شوهر مي‏رسد و يك قسمت از سه قسمت اصل مال را به برادر و خواهر مادري مي‏دهند و آنچه مي‏ماند مال برادر و خواهر پدر و مادري است. پس اگر همه مال او شش تومان باشد، سه تومان به شوهر، و دو تومان به برادر و خواهر مادري و يك تومان به برادر و خواهر پدر و مادري مي‏رسد.

مسئله 3037 - اگر ميّت خواهر و برادر نداشته باشد، سهم ارث آنان را به اولادشان مي‏دهند، و سهم برادر زاده و خواهر زاده مادري به طور مساوي بين آنان قسمت مي‏شود، و از سهمي كه به برادر زاده و خواهر زاده پدري يا پدر و مادري مي‏رسد هر پسري دو برابر دختر مي‏برد.

مسئله 3038 - اگر خواهر و برادر متعدّد بوده‏اند اوّل مال بين آنان تقسيم مي‏گردد و بعد ارث هر كدام بين اولادشان تقسيم مي‏شود، پس اگر ميّت مثلا چهار خواهر و يك برادر پدر و مادري داشته است و همه آنان مرده‏اند و از همه آنان اولاد باقي است مال شش قسمت مي‏شود و به هر خواهر يك قسمت و به برادر دو قسمت مي‏دهند و بعد سهم هر كدام بين اولادشان تقسيم مي‏شود.

مسئله 3039 - اگر وارث ميّت فقط يك جدّ يا يك جدّه است، چه پدري باشد يا مادري، همه مال به او مي‏رسد و با بودن جدّ ميّت، پدر جدّ او ارث نمي‏برد.

مسئله 3040 - اگر وارث ميّت فقط جدّ و جدّه پدري باشند، مال سه قسمت مي‏شود، دو قسمت را جدّ، و يك قسمت را جدّه مي‏برد، و اگر جدّ و جدّه مادري باشد، مال را به طور مساوي بين خودشان قسمت مي‏كنند.

مسئله 3041 - اگر وارث ميّت فقط يك جدّ يا جدّه پدري و يك جدّ يا جدّه مادري باشند مال سه قسمت مي‏شود: دو قسمت را جدّ يا جدّه پدري، و يك قسمت را جدّ يا جدّه مادري مي‏برد.

مسئله 3042 - اگر وارث ميّت جدّ و جدّه پدري و جدّ و جدّه مادري باشند مال سه قسمت مي‏شود: يك قسمت آن را جدّ و جدّه مادري به طور مساوي بين خودشان قسمت مي‏كنند، و دو قسمت آن را به جدّ و جدّه پدري مي‏دهند و جدّ دو برابر جدّه مي‏برد.

مسئله 3043 - اگر وارث ميّت فقط زن او و جدّ و جدّه پدري و جدّ و جدّه مادري او باشد زن ارث خود را به تفصيلي كه در ارث زن و شوهر گفته مي‏شود مي‏برد، و يك قسمت از سه قسمت اصل مال را به جدّ و جدّه مادري مي‏دهند كه به طور مساوي بين خودشان قسمت مي‏كنند و بقيّه را به جدّ و جدّه پدري مي‏دهند، و جدّ دو برابر جدّه مي‏برد. و اگر وارث ميّت شوهر و جدّ و جدّه باشد، شوهر نصف مال را مي‏برد و جدّ و جدّه به دستوري كه در مسائل گذشته گفته شد، ارث خود را مي‏برند.

مسئله 3044 - اگر وارث ميّت جدّ يا جدّه، يا هر دو با برادر يا خواهر يا هر دو، يا برادرزاده يا خواهرزاده يا هر دو باشد در همه اين صورتها جدّ حكم يك برادر و جدّه حكم يك خواهر را دارد، ولي مانع از ارث برادر زاده و خواهر زاده نمي‏شوند.