مسئله 3045 - دسته سوّم عمو و عمّه و دائي و خاله و اولاد آنان است كه اگر از طبقه اوّل و دوّم كسي نباشد، اينها ارث ميبرند.
مسئله 3046 - اگر وارث ميّت فقط يك عمو يا يك عمّه است، چه پدر و مادري باشد، يعني با پدر ميّت از يك پدر و مادر باشد، يا پدري باشد يا مادري، همه مال به او ميرسد، و اگر چند عمو يا چند عمّه باشند و همه پدر و مادري، يا همه پدري باشند، مال به طور مساوي بين آنان قسمت ميشود، و اگر عمو و عمّه هر دو باشند و همه پدر و مادري، يا همه پدري باشند، عمو دو برابر عمّه ميبرد" مثلا اگر وارث ميّت دو عمو و يك عمّه باشد، مال را پنج قسمت ميكنند: يك قسمت را به عمّه ميدهند، و چهار قسمت را عموها به طور مساوي بين خودشان قسمت ميكنند.
مسئله 3047 - اگر وارث ميّت فقط چند عموي مادري يا چند عمّه مادري باشد مال به طور مساوي بين آنان قسمت ميشود، اگر عمو و عمّه - با هم - مادري داشته باشد باز هم به احتمال قوي همان حكم را دارد كه بطور مساوي تقسيم ميشود ليكن بنا بر احتياط واجب بايد با هم صلح كنند.
مسئله 3048 - اگر وارث ميّت چند عمو و عمّه باشند و بعضي پدري و بعضي مادري و بعضي پدر و مادري باشند، عمو و عمّه پدري ارث نميبرند. اگر يك عمو يا يك عمّه مادري است، مال را شش قسمت ميكنند: يك قسمت را به عمو يا عمّه مادري، و بقيّه را به عمو و عمّه پدر و مادري ميدهند، و عموي پدر و مادري دو برابر عمّه پدر و مادري ميبرد، و اگر هم عمو و هم عمّه مادري دارد، مال را سه قسمت ميكنند: دو قسمت را به عمو و عمّه پدر و مادري ميدهند، و عمو دو برابر عمّه ميبرد، و يك قسمت را به عمو و عمّه مادري ميدهند، و به احتمال قوي بطور مساوي بينشان تقسيم ميشود ليكن احتياط واجب آن است كه در تقسيم با يكديگر صلح كنند.
مسئله 3049 - اگر وارث ميّت فقط يك دائي يا يك خاله باشد، همه مال به او ميرسد، و اگر هم دائي و هم خاله باشد و همه پدر و مادري، يا پدري، يا مادري باشند، در مادري مال به طور مساوي بين آنان قسمت ميشود و در پدر و مادري و پدري نيز همينطور ليكن احتياط واجب آن است كه در تقسيم با يكديگر صلح كنند.
مسئله 3050 - اگر وارث ميّت فقط يك دائي، يا يك خاله مادري، و دائي و خاله پدر و مادري، و دائي و خاله پدري باشند، دائي و خاله پدري ارث نميبرد، و مال را شش قسمت ميكنند: يك قسمت را به دائي يا خاله مادري، و بقيّه را به دائي و خاله پدر و مادري ميدهند، و به احتمال قوي بطور مساوي بينشان تقسيم ميشود ليكن احتياط واجب آن است كه در تقسيم با يكديگر صلح كنند.
مسئله 3051 - اگر وارث ميّت دائي و خاله پدري، و دائي و خاله مادري و دائي و خاله پدر و مادري باشند، دائي و خاله پدري ارث نميبرد، و بايد مال را سه قسمت كنند: يك قسمت آن را دائي و خاله مادري به طور مساوي بين خودشان قسمت نمايند، و بقيّه را به دائي و خاله پدر و مادري بدهند كه آنها نيز بطور مساوي تقسيم كنند ليكن احتياط واجب آن است كه در تقسيم با يكديگر صلح كنند.
مسئله 3052 - اگر وارث ميّت يك دائي يا يك خاله، و يك عمو يا يك عمّه باشد مال را سه قسمت ميكنند: يك قسمت را دائي يا خاله، و بقيّه را عمو يا عمّه ميبرد.
مسئله 3053 - اگر وارث ميّت يك دائي يا يك خاله، و عمو و عمّه باشد چنانچه عمو و عمّه پدر و مادري يا پدري باشند، مال را سه قسمت ميكنند: يك قسمت را دائي يا خاله ميبرد، و از بقيّه دو قسمت به عمو و يك قسمت به عمّه ميدهند. بنابراين اگر مال را نه قسمت كند سه قسمت را به دائي يا خاله، و چهار قسمت را به عمو، و دو قسمت را به عمّه ميدهند.
مسئله 3054 - اگر وارث ميّت يك دائي يا يك خاله، و يك عمو يا يك عمّه مادري، و عمو و عمّه پدر و مادري يا پدري باشند، مال را سه قسمت ميكنند: يك قسمت آن را به دائي يا خاله ميدهند، و دو قسمت باقيمانده را شش قسمت ميكنند: يك قسمت را به عمو يا عمّه مادري، و بقيّه را به عمو و عمّه پدر و مادري يا پدري ميدهند، و عمو دو برابر عمّه ميبرد. بنابراين اگر مال را نه قسمت كنند، سه قسمت را به دائي يا خاله، و يك قسمت را به عمو يا عمّه مادري ، و پنج قسمت ديگر را به عمو و عمّه پدر و مادري يا پدري ميدهند و عمو دوبرابر عمّه ميبرد.
مسئله 3055 - اگر وارث ميّت يك دائي يا يك خاله، و عمو و عمّه مادري، و عمو و عمّه پدر و مادري يا پدري باشند، مال را سه قسمت ميكنند: يك قسمت را دائي يا خاله ميبرد، و دو قسمت باقيمانده را سه سهم ميكنند: يك سهم آن را به عمو و عمّه مادري ميدهند كه بنا بر احتياط واجب با هم مصالحه ميكنند، گرچه احتمال تساوي در قسمت، زياد است. و دو سهم ديگر را بين عمو و عمّه پدر و مادري يا پدري قسمت مينمايند، و عمو دو برابر عمّه ميبرد. بنابراين اگر مال را نه قسمت كنند، سه قسمت آن سهم خاله يا دائي، و دو قسمت سهم عمو و عمّه مادري، و چهار قسمت سهم عمو و عمّه پدر و مادري، يا پدري ميباشد.
مسئله 3056 - اگر وارث ميّت چند دائي و چند خاله باشند كه همه پدر و مادري يا پدري يا مادري باشند و عمو و عمّه هم داشته باشد، مال سه سهم ميشود: دو سهم آن را عمو و عمّه و يك سهم آن را دائيها و خالهها به نحوي كه در مسئله بالا گذشت بين خودشان قسمت مينمايند.
مسئله 3057 - اگر وارث ميّت دائي يا خاله مادري، و چند دائي و خاله پدر و مادري يا پدري، و عمو و عمّه باشد، مال سه سهم ميشود: دو سهم آن را به دستوري كه سابقا گفته شد عمو و عمّه بين خودشان قسمت ميكنند، آنوقت اگر ميّت يك دائي يا يك خاله مادري دارد، يك سهم ديگر آن را شش قسمت ميكنند: يك قسمت را به دائي يا خاله مادري ميدهند، و بقيّه را به دائي و خاله پدر و مادري يا پدري ميدهند چنانكه گذشت بنا بر احتياط بايد در تقسيم آن با هم صلح كنند، و اگر چند دائي مادري يا چند خاله مادري يا هم دائي مادري و هم خاله مادري دارد آن يك سهم را سه قسمت ميكنند، يك قسمت را دائيها و خالههاي مادري به طور مساوي بين خودشان قسمت ميكنند، و بقيّه را به دائي و خاله پدر و مادري يا پدري ميدهند چنانكه گذشت بنا بر احتياط واجب، در تقسيم آن با هم صلح ميكنند.
مسئله 3058 - اگر ميّت عمو و عمّه و دائي و خاله نداشته باشد و فرزندان آنها موجود باشند، مقداري كه به عمو و عمّه ميرسد، به اولاد آنان، و مقداري كه به دائي و خاله ميرسد، به اولاد آنان داده ميشود.
مسئله 3059 - اگر وارث ميّت عمو و عمّه و دائي و خاله پدر، و عمو و عمّه و دائي و خاله مادر او باشند و همه اينها پدر و مادري فقط يا پدري فقط يا مادري فقط باشند مال سه سهم ميشود: يك سهم آن مال عمو و عمّه و دائي و خاله مادر ميّت است، چنانكه گذشت كه بنابر احتياط در تقسيم آن با هم صلح كنند، و اگر دائي و خاله مادري فقط باشند با هم مساويند، و دو سهم ديگر آن را سه قسمت ميكنند: يك قسمت را دائي و خاله پدر ميّت بين خودشان قسمت مينمايند، و چنانكه گذشت بنا بر احتياط در پدر و مادري يا پدري با هم صلح كنند ولي در مادري با يكديگر مساويند، و دو قسمت ديگر آن را به عمو و عمه پدر ميّت ميدهند و عمو دو برابر عمّه ميبرد مگر در مادري كه بنا بر احتياط با هم صلح كنند، و اگر بعضي از اينها پدر و مادري، و بعضي پدري و بعضي مادري باشند در هر دستهاي پدري ارث نميبرد و مادري اگر يك نفر است سدس و اگر بيشتر است ثلث ميبرد و مابقي سهم پدر و مادري ميباشد، و اگر پدر و مادري موجود نيست پدري سهم او را ميبرد.
