مسئله 3116 - اگر شخص بالغ عاقل به اختيار خود عمدا و به ناحقّ، مسلمان عاقلي را بكشد، ورثه مقتول حقّ دارند به عنوان قصاص او را بكشند. و بنا بر احتياط واجب بايد با اجازه حاكم شرع باشد. و همچنين است در قصاص اعضاء.
مسئله 3117 - اگر كسي ديگري را امر كند به كشتن مسلماني به ناحقّ، و قاتل و دستور دهنده هر دو بالغ و عاقل و آزاد باشند قاتل را ميكشند و دستور دهنده را در زندان نگه ميدارند تا بميرد. و همچنين است اگر يك كدام شخصي را نگه دارد تا ديگري او را بكشد.
مسئله 3118 - اگر فرزندي پدر يا مادر خود را عمدا و به ناحقّ بكشد از او قصاص ميشود. ولي اگر پدري فرزند خود را عمدا بكشد بايد به دستوري كه در احكام ديه گفته ميشود ديه بدهد، و حاكم شرع نيز دستور ميدهد او را تعزير كنند ولي قصاص نميشود. و بنابر مشهور از مادر براي كشتن فرزند قصاص ميشود ولي احتياط، خوب است.
مسئله 3119 - اگر دو نفر يا بيشتر، مسلماني را بكشند به نحوي كه همه در كشتن او شريك باشند، مثل اينكه هر دو به او ضربه بزنند و از ضربه هر دو بميرد، ورثه مقتول ميتوانند بعضي را بكشند و از ديگران سهم ديه را بگيرند و ميتوانند همه را بكشند. و در هر حال بايد تفاوت ديه كسي را كه ميكشند بپردازند. مثلا اگر بخواهند دو نفر را بكشند بايد به ورثه هر كدام نصف ديه او را بدهند. ولي در اين موارد بهتر است قصاص نشود و فقط از هر يك از قاتلها سهم ديه را بگيرند.
مسئله 3120 - اگر مردي زني را بكشد ميتوانند او را بكشند ولي چون ديه زن، نصف ديه مرد است بايد پس از كشتن مرد، نصف ديه او را بدهند. و اگر زني مردي را بكشد ميتوانند زن را بكشند ولي بايد به كشتن او اكتفاء كنند و حقّ ندارند پس از كشتن زن، نصف ديه را نيز مطالبه نمايند.
مسئله 3121 - اگر ديوانه يا بچّه غير بالغ، كسي را بكشد قصاص نميشود بلكه حكم قتل خطاء را دارد، يعني عاقله و خويشان پدري آنان بايد ديه مقتول را بدهند. و اگر عاقلي، ديوانهاي را بكشد قصاص نميشود و بايد ديه او را بدهد. بلكه اگر عاقل بالغي، بچه غير بالغ را نيز بكشد قصاص كردن خالي از اشكال نيست و احوط گرفتن ديه است. و در كشتن جنين هر چند كه روح پيدا كرده اين اشكال قويتر است و همچنين قاتل اگر كور باشد قصاص محلّ اشكال است.
مسئله 3122 - در كشتن بين انواع آن فرقي نيست، سر كسي را ببرد يا به او شمشير يا كارد يا تير بزند، يا خفه كند، يا با عصاء و چوب بزند تا بميرد، يا از جاي بلندي پرت كند، يا در آتش بيندازد و نگذارد بيرون بيايد، يا رگ او را بزند و نگذارد روي آن را ببندد، يا در آب بيندازد به نحوي كه نتواند بيرون بيايد، يا پيش درّندگان بيندازد تا او را بدرّند، يا از غذا و آب باز دارد تا بميرد، يا غذاي مسموم بخوراند. در همه اينها و مانند اينها اگر عمدي باشد حقّ دارند قصاص كنند.
