تشريح و پيوند اعضاء

مسئله 3150 - جايز نيست مرده مسلمان را تشريح كنند، و اگر تشريح كنند حرام است و براي قطع سر و يا ساير اعضاء او ديه ثابت مي‏شود، ولي تشريح مرده غير مسلمان اگر اهل ذمّه نباشد جايز است، و در اهل ذمّه احوط ترك است، مگر اينكه حفظ جان مسلمين يا اهل ذمّه بر آن متوقّف باشد.

مسئله 3151 - اگر تشريح بدن غير مسلمان ممكن باشد تشريح بدن مسلمان براي ياد گرفتن مسائل طبّي جايز نيست، اگر چه حفظ جان يك يا چند نفر از مسلمانان بر تشريح متوقّف باشد، و اگر با امكان تشريح غير مسلمان، بدن مسلمان را تشريح كنند معصيت كرده‏اند و بر آنان ديه واجب است.

مسئله 3152 - اگر حفظ جان يك يا عدّه‏اي از مسلمانان بر تشريح انسان متوقّف باشد و تشريح غير مسلمان امكان نداشته باشد و تشريح بدن مصنوعي هم مفيد نباشد، تشريح مسلمان جايز است.

مسئله 3153 - ديه ميّت مسلمان آزاد مانند ديه جنين كاملي است كه هنوز روح در آن دميده نشده باشد. پس اگر جنازه مسلمان آزاد را سر ببرند يا شكمش را پاره كنند يا كار ديگري را انجام دهند كه اگر زنده بود به جهت آن مي‏مرد بايد صد مثقال شرعي طلاي سكّه‏دار بدهند، و ديه بريدن اعضاء او به نسبت ديه خود او است، يعني بريدن يك دست ميّت نصف ديه كامل او يعني پنجاه مثقال طلا و يك انگشت او ده مثقال و به همين نسبت سائر اعضاء. و اين ديه را به وارث نمي‏دهند، بلكه آن را به مصرف حجّ يا صدقه يا خيرات براي خود ميّت مي‏رسانند.

مسئله 3154 - در موردي كه حفظ جان مسلمانان متوقّف بر تشريح مسلمان باشد، بنابر احتياط واجب ديه آن را بايد بدهند.

مسئله 3155 - اگر حفظ جان مسلماني بر پيوند عضوي از اعضاء ميّت مسلمان متوقّف باشد قطع و پيوند آن عضو جايز است و بنابر احتياط واجب، ديه را بدهند، و آيا ديه بر قطع كننده است يا بر مريض، محلّ اشكال است، لكن جرّاح مي‏تواند با مريض قرار بگذارد كه او ديه را بدهد. و فقط اگر حفظ عضوي مهمّ و مؤثّر از مسلمان - و نه جانش بر قطع عضو ميّت مسلمان متوقّف باشد در اين صورت نيز جواز آن بعيد نيست، به خصوص اگر خود ميّت به آن وصيّت كرده باشد، و بنابر احتياط ديه را بپردازند.

مسئله 3156 - قطع عضو ميّت غير مسلمان - كافر حربي مطلقا و ذمّي در ضرورت براي پيوند حرام نيست، ولي در اهل ذمّه بنابر احتياط واجب ديه آن را بدهند.

مسئله 3157 - اگر عضو ميّت پس از پيوند حيات پيدا كند از عضويّت ميّت مي‏افتد و به عضويّت زنده در مي‏آيد و نجس و ميته نيست، بلكه اگر عضو حيوان نجس العين نيز پيوند شود و به زندگي انسان، زنده شود از عضويّت حيوان خارج و به عضويّت انسان در مي‏آيد و پاك مي‏باشد.

مسئله 3158 - تا مسلماني بطور كامل نمرده به هيچوجه جايز نيست بدنش را مثله كرده اعضايش را بريده به بدن شخص ديگري پيوند كنند و يا براي تشريح استفاده نمايند،هر چند براي ادامه حيات شخص ديگر ي نياز باشد .