محارب كيست و حكم آن چيست؟
تعدادي از مقلدين معظم له با طرح يك سئوال نظر ايشان را در مورد محارب و حكم آن خواستار شدند كه به شرح زير ميباشد:
محضر مبارك مرجع عاليقدر حضرت آيت الله العظمي گرامي دامت بركاته:
لطفا توضيح دهيد منظور از محارب در فقه اسلامي چيست؟ و چه كساني مصداق آن هستند و حكم آن چه مي باشد؟ قبلا از بذل توجه آن مرجع محترم متشكريم جمعي از مقلدين و علاقمندان
پاسخ:
بسمه تعالي
مشهور فقها بلكه اجماع بر اين است كه محارب كسي است كه اسحله – سرد يا گرم – كشيده مردم را بترساند و بخواهد افساد در جامعه نمايد. ظاهر قرآن كريم هم در آيه 33 سوره مائده حكم محارب را اعدام و يا قطع دست و يا آويختن به دار و يا تعبيد قرار داده است. همانطور كه بسياري از فقها فرمودهاند بحسب انواع جرم در عمل محارب فرق ميكند. در كشيدن اسلحه بدون جنايتي ديگر فقط تبعيد است اگر علاوه بر كشيدن اسلحه، مالي هم بزور بگيرد قطع اعضا و اگر انساني را هم بكشد قتل و يا آويختن به دار.
فقها تصريح نموده اند كه اين احكام در مورد دفاع نيست، شخص براي دفاع از خود مي تواند اسلحه بطرف مقابل خود بكشد، حكم محارب در آيه قرآن بر كسي تطبيق شده كه قصد افساد در جامعه هم داشته باشد و شامل كسيكه براي گرفتن حق يا دفاع از خود اسلحه حمل مي كند نمي شود. ضمنا تعبير: « يسعون في الارض فسادا = بر فساد زمين كوشش مي كنند» در آيه كريمه به احتمال قوي خودش به تنهايي يك موضوع مستقلي نيست كه تحت عنوان مفسد في الارض افرادي محكوم به آن چهار حكم باشند بلكه با واو جمع، دو عنوان با هم متحدا موضوع احكام چهارگانه قرار گرفته اند. يعني هم اسلحه كشي و هم در مسير فعاليت و قصد افساد بودن با اين دو قيد، موضوع آن احكام چهار گانه تحقق مي يابد و با اين قيد معلوم مي شود كه عنوان مفسد في الارض بايد چنين افسادي (اسلحه كشي) باشد و نه هر قصد افساد كه في المثل شامل نوشته و سخنراني هم بشود.
محمد علي گرامي 16 دي 1388
شنبه 19 دی 1388
|