 |
 |
|
|
سؤال و جواب دربارۀ برخی تعبیرات منسوب به اهل عرفان
سؤال : بسمه تعالی حضور محترم حضرت آیت الله گرامی دام ظله سلام علیکم ؛ إن فی بعضی مجالس الصوفیة و الکتب ، تذکر مطالب تأتی نماذج منها
ذیلا ، فما هو حکم الحضور فی تلک المجالس ؟ و ما هو وظیفة المؤمنین قبالها ؟ و ما
هو حکم من یدافع عنها ؟ فمن تلک المطالب ما ذکروه فی نفی الحدوث الحقیقی للعالم و تخطئة القول بحدوثه
، بل عدّ العقیدة بحدوث العالم – الذی هو من ضروریات الادیان – اسخف الاقوال : « ان من
قال بحدوث الزمان فقد قال بقدمه من حیث لا یشعر . » « بعض من لم یجد بدا من ایجاب
العلة التامة لمعلولها قال بأن علة العالم هی ارادة الواجب دون ذاته تعالی و هو
اسخف ما قیل فی هذا المقام . » « ان قدرته تعالی هی مبدئیته للایجاد و علیته لما
سواه و هی عین الذات المتعالیة و لازم ذلک دوام الفیض . » و قالوا ....... . . . . . پاسخ حضرت آیةالله العظمی گرامی : بسمه
تعالی گرچه برخی از گویندگان این تعبیرات چه بسا افرادی فاضل و
دانشمند و احیاناً از بزرگان و مفاخر اسلامند و چه بسا از باب حمل رقیقت بر حقیقت
و یا اینکه تمامیت معلول با علت است چنین گفته اند ، لیکن اینگونه تعبیرات از این
نظر که موجب سوء انفهام و سوء برداشت عوام بلکه برخی خواص می شود به هیچوجه صلاح
نیست ، خداوند هرگز عین موجودی دیگر یا موجودات دیگر نمی باشد . ممکن و واجب هرگز
یکی نمی گردند . اگر تعبیر فنا در کلمات برخی بزرگان است منظور فناء اراده است نه
فناء وجود « وَ ما تَشاؤون اِلّا اَن یَشاءَ الله » ،ازاین جهت است که قدرالرجل
قدر همّته ، و ارزش هر موجود وابسته به ارزش معشوق و محبوب اوست ، و اگر محبوب شخص
، خدا باشد ارزش او الهی می شود . کلماتی چون « لَیس فی جبّتی الّا هو» و «انا الحق
» که از باب شطحات عارف چه بسا به این منظور گفته شده باشد موجب سوء انفهام شده و
احیاناً خلاف قرآن کریم کلماتی سروده شده است ، تقدیس گوسالۀ سامری از این باب که
جلوۀ خداست و اعتراض موسی به هارون که چرا مانع عبادت عِجل شدی از مزخرفات اینگونه
برداشت هاست . در کلمات امامان اهل بیت (ع) اینگونه کلمات هرگز دیده نمی شود ، تعبیر طلعت
خدا و جلوۀ خدا و امثال اینها هم فقط در مورد تجلّی آثار در نیکان و پاکان آمده
است چون طلعت خدا در ساعیر و ظهورش در جبل فاران و فناء نسک الهی در وجود حق تجلّی
خدا در قرآن ، نه وجودات شرّ چون شمر و یزید
، سامری و گوساله . خداوندا همۀ ماها را از همۀ خطرات حفظ فرما . محمّد علی گرامی قمی 12/8/1391 |
||
 |
 |
|
فرم دریافت نظرات
|
