صفحه نخست / درس خارج فقه / دروس سال تحصیلی 96-97

اعتکاف جلسه هفدهم






باسمه تعالی

مرحوم سید(صاحب عروه) چند تا فرع را در دنباله مسائلی ذکر کرده اند شاید هم کمتر اتفاق بیفتد ولی به هرحال فروع سی و ششم آوردند یکی از آنها این است که:اگر کسی نذر کرد یک ماه روزه بگیرد یک صیام بین الهلالین حالا ولو اینکه ماه کمتر از سی روز باشد. اینکه نذر کرده و گفته که یک ماه روزه بگیرم، ظهور یک ماه بین الهلالین است. اگر 29 روز است 29 روز، 30 روز است 30 روز.

می­گویند (چنان که در باب کفارات اینطوری بود که قبلا بحثش گذشت) اگر نذر کند که مقدار یک ماه روزه بگیرد این دو تا نذر فرق می­کند، قبلاهم بحث داشتیم اگر نذر کند یک ماه روزه بگیرد مشابه این بود قبلا یک ماه همان بین الهلالین است ولی اگر نذر کرد مقداریک ماه روزه بگیرد این ظهورش در سی روز است.

بحثی ندارد در این جا فقط درآن یک ماه عرض می­کنم که اگر نذر کرد یک ماه روزه بگیرد اگر چنانچه حساب که بکنیم سه روز سه روز حساب کنیم کم بیارد اینجا می­گویند لازم است که تکمیلش کند اگر اینطوری بگوییم. یعنی چی؟ یعنی اگر چناچه یک ماه 29 روز بود این ماه سه روز سه روز حساب بکنیم 9 تا سه روز می­شود 27 روز آن وقت دو روز می­ماند که ما اعتکاف دو روزه نداریم باید تکمیل کند باید یک روز اضافه کند برای اینکه این سه روزش تکمیل شود این در صورتی است که اینها را سه روز سه روز حساب بکنیم یعنی اعتکاف را سه روز می­گیریم زیادتر از سه روز باید همین طورمثل سه روز اول، سه روز دوم، سه روز سوم همین طور برود بالا مشابهش را داشتیم قبلا.

اگر چنانچه سی روز بود اعتکاف سی روز نیست ده تا سه روز است. اینطوری اگر گفتیم برای اینکه اعتکاف کانّه سه روز سه روز حساب می­شود و بنابراین اگر سی روز نذر کرده این ده تا سه روز است و اگر نذر کرده است یک ماه روزه بگیرد و ماه هم ناقص بود و 29روز بود 9 تا سه روز می­شودبعلاوه دو روز، و چون اعتکاف دو روزه نداریم باید یک روز اضافه کند برای اینکه آن تکمیل بشود. این در صورتی است که بگوییم در زیاد تراز سه روز، سه روز سه روز باید حساب شود ولی اگرگفتیم نه میزان بین الهلالین است یک ماه هرچی بود.

قبلا هم صحبت شد که آیا ملفق درست است یا اینکه باید تکمیل سه روز سه روز حساب شود. اگر گفتیم ملفق درست است نه29 روز یک اعتکاف است مثل اینکه سه روز و نصفه، یک اعتکاف است سه روز نصفه یک سه روز ویک نصفه نیست دو تا اعتکاف نیست یک اعتکاف است. اگر دو تا اعتکاف بود باید تکمیل شود، اگر چنانچه دو روز آورده بود یک روز دیگه هم باید بیاورد بشود سه روز حالا نیمه نیست آن اختیار با خودش است قبل از دو روز می­تواند برود علی ایٌ حالٍ اگر این حرف را زدیم که مازاد از سه روز باید سه روز سه روز حساب بشود آنوقت اگر ماه 29 روز است اینجا 9 تا سه روز میشود 27 روز، دو روز می­ماند پس که  باید یک روز هم تکمیل کند تا بشود سه روز. هذا کله درآنجا که بین الهلالین حساب بکنیم اما اگر گفتیم نه نذر نکرده روزه مقدار یک ماه را آن هم می­شود سی روز به اصطلاح، آن حسابش جدا است ده تا سه روز هم هست کامل است دیگر، چیزی ندارد مطلب روشن است.

فرع بعد که ایشان عنوان کردند اگر نذر کرد اعتکاف یک ماه را اینجا یک ماه باید تتابع در آن باشد سی روز،بنابراین اگروسط ماه قطع کرد فاصله انداخت باید دوباره از سر بگیرد چون یک ماه ظهورش در این است که تتابع و پیوسته باشد تعبیری که ایشان کردند. ولی اگر چنانچه نذر نکرد یک ماه را، بلکه مقدار یک ماه که همان سی روز است. مقدار یک ماه را اگر نذر کرد نه یک ماه را،اگر مقدار یک ماه را نذر کرد که سی روز باشد اینجا خوب سه روز، گفتیم سه روز، سه روز سه روز حساب می­شود ده تا سه روز.

مرحوم سید می­فرمایند که می­شود حتی یک روز یک روز حساب کند. یعنی چطور؟ نیت کرده سی روز اعتکاف کند سی تا یک روز حساب می­کند بنابراین یک روزاول می­گیرد و چون اعتکاف یک روزه نداریم دو روز بهش ضمیمه می­کند می­شود سه روز، دوباره روز بعد یک روز قصد اعتکاف می­کند و چون اعتکاف های یک روزه نداریم دو روز هم بهش اضافه می­کند می­شود سه روز. آنوقت  بنابراین اگر نذر کرده مقداریک ماه را روزه بگیرد و بناست یک روز را حساب کند در حقیقت باید 90 روز را روزه بگیرد 90روز می­شود برای اینکه یک روز نیت کرد برای روزه، یک روز هم اعتکاف نداریم بنابراین دو روز هم باید بهش اضافه بشود ، بشود سه روز. سه روز دوم هم دوباره نیت کرده یک روز اعتکاف، اعتکاف یک روزه نداریم دو روز بهش اضافه می­شود به عنوان تکمیل اعتکاف، نه به عنوان اون نذر. نذر سی تا یک روز جدا جدا و این یک روز یک روز می­گیرد بنابراین این اضافه ها به عنوان وفای نذرش نیست به عنوان تکمیل اعتکاف است. نذر بوده سی روز این هم سی تا یک روز نیت کرده حالا شد 90 روز. این 90 روز به عنوان وفای نذر نیست، یک روز یک روز ها به عنوان وفای نذر است آن دو روز هایی که اضافه کرده به عنوان تکمیل اعتکاف است.

-در نذرش چی گفته بود سی روز ؟ اگر نذر کرد که سی روز اعتکاف کند سی روز، سی تا یک روز است اگه اینطوری گفتیم که سی تا یک روز هست بنابراین امروز که یک روز را روزه گرفت فردا مال این نیست این سی تا یک روز است آن می­شود سه تا یک روز که و چون اینکه اعتکاف یک روزه نداریم دو روز بهش اضافه می­کند از خودش از جیبش می­گذارد روش برای تکمیل اعتکاف، چون اعتکاف یک روزه نداریم نه به عنوان وفای به نذر، نذرش یک روز یک روز است نه سه روز سه روز اگر یک روز یک روز نیت کرده دو روز که اضافه می­کند فقط برای تکمیل اعتکاف است نه برای وفای به نذر. توجه می­کنید. سوال: اگر گفته باشد سی روز اعتکاف برعهده من باشد خودم یک روز یک روزه بگیرم ؟ جواب:بله سی تا اعتکاف یک روزه و چون سی تا اعتکاف یک روزه ما نداریم هر یک اعتکافی  دو روز بهش اضافه بکند بنابراین سی روزه می­شود 90 روز. چرا؟ برای اینکه باید به نذر وفا بکند واین به نذر و آن دو روزه وفای به نذر نیست به عنوان تکمیل اعتکاف. همان اولش را باید حساب کنیم سه روزه اعتکاف نیست یک روز اعتکاف است. یک روز اعتکاف نیت کرده یک روز هم حالا گرفت یک روزه اعتکاف نداریم پس دو روزباید بهش اضافه بشود این دو روز را به چه عنوان اضافه می­کند؟ به عنوان اعتکاف نه به عنوان نذر. پس بنابراین به عنوان نذرش جداست. یک روز نیت اعتکاف کرده و چون یک روزه اعتکاف نداریم دو روز هم از خودش اضافه می­کند می­شود سه روز تا اعتکاف درست شود. نذرش سرجاش هست بنابراین نذر بوده سه روز اعتکاف و چون اعتکاف یک روزه نداریم دو روز اضافه می­کند بر هر کدام، اگر نیتش سی تا یک روزه باشد. اگر نیتش سی تا یک روزه باشه چون اعتکاف یک روزه نداریم به هر یک روزی دو روز اضافه می­کند برای تکمیل اعتکاف.

فقط یک حرفی هست و آن اینکه آیا در وفای به نذرنیت می­خواهد قصد می­خواهد که بگوید من انجام می­دهم برای وفای به نذر؟ در همه نذر های دیگر مثلا نذر کرده که امروز یک ساعت راه برود حالا اگریک ساعت راه رفت ولی نه به عنوان وفای به نذر، آیا این جز وفای به نذر حساب می­شود یا نمی­شود؟ این بحثی است در محل خودش. آیا وفای به نذر قصدی است یا نه، به عبارتی دیگر توسلی است یا تعبدی؟

اگر گفتیم وفای به نذر تعبدی است نیت می­خواهد به عنوان وفای به نذر، ما اینجا دو روزه را به عنوان وفای به نذرنبوده به عنوان تکمیل اعتکاف بوده. ولی اگر گفتیم وفای به نذر توسلی است نذر کرده امروز یک ساعت راه برود رفت ولو به هر نیتی اصلا یاد نذر هم نبود بالاخره رفت یک ساعتش را اینجا کافی است. اگر گفتیم وفای به نذر توسلی است بنابراین روز اول که قصد اعتکاف کرد دو روز بعدش هم گرفت به عنوان تکمیل اعتکاف ولی بالاخره سه روز تکمیل شد لازم نیست 90 روز باشد همان 30 روز است، این هم راجع به فرعی که ایشان عنوان کرد.

بنابراین خلاصه این­طور شد که مرحوم سید اینطوری فرموده­اند اگر نذر کرد اعتکاف یک ماه را این باید تتابع باشد اگر مقدار یک ماه بود لازم نیست تتابع باشد پشت سرهم باشد جدا جدا هم ممکن است. جدا جدای سه روزه می­شود، جدا جدای یک روزه هم می­شود اگر جدا جدای سه روزه شد خب بنابراین ده تا سه روز می­شود سی روز مقداریک ماه. اگر جدا جدای یک روزه نیت کرد خب یک روزه که ما اعتکاف نداریم یک روزش مال نذر است دو روز هم باید اضافه کند به خاطر اعتکاف و بنابراین می­شود 90 روز. سی تا یک روز است هر یک روز هم دو روز می­خواهد برای اینکه تکمیل بشود اعتکافش نه برای نذرش. اما اگر گفتیم نذر توسلی یا تعبدی نیست ولو اینکه برای اعتکافش اضافه کرده بلاخره سه روز شد می­شود سی روز نذرش در حقیقت.

پس خلاصه اگر نذر کرد اعتکاف یک ماه را میزان بین الهلالین است اگر نذر کرد اعتکاف مقدار یک ماه را، مقدار یک ماه سی روز است اگر این را نذر کرد لازم نیست پشت سرهم باشد تفریق کند، تفریق کند سه روز سه روز می­شود هر سه روزی یک اعتکاف است . اگر تفریق کرد یک روز یک روز خوب یک روزه پای نذرش هست اعتکاف یک روزه چون نداریم دو روز هم باید بعلاوه کند می­شود سه روز و هر یک روز بعدی هم همین­طور است. یک روز دوم هم یک روز هست دو روز به عنوان اعتکاف اضافه می­شود یک روز سوم هم یک روز است دو روز به عنوان اعتکاف اضافه می­شود این اضافه ها نه به عنوان نذر بوده بلکه به عنوان تصحیح اعتکاف بوده بنابراین نذرش به جای خودش سرجایش هست اما گفتیم این در صورتی است که وفای نذر توسلی باشد. اما اگر وفای نذر تعبدی است هم اینکه سه روزبالاخره پشت سرهم انجام داد سه روز شد این نذر هم محقق شد ولو به عنوان  اعتکاف کرده باشد این کار را نه به عنوان نذر ولی نذر توسلی یا تعبدی که نیست قصد قربت که نمی­خواهد عمل به نذر این را توجه داشته باشید که عمل به نذر قصد قربت نمی­خواهد. نذر کرده روزی یک ساعت مطالعه کند اگر مطالعه کرد تمام شد حالا ولو اینکه نیتش اینکه موقعی که مطالعه می­کرده یاد این نذر هم نبوده این جا هم وقتی سی تا یک روز نیت کرد بعد هر یک روزی که انجام می­دهد دو روز هم به عنوان تکمیل اعتکاف اضافه می­کند این مصداق نذر هم شد مگر اینکه بگوید من سی تا یک روز می­خواهم که دو روز بعدش هم باید به عنوان نذر باشد اینجا خوب بله به عنوان اعتکاف قبول نیست اعتکاف به جای خودش هست نذر هم به جای خودش و آن شد سی روزه، این خلاصه حرفی که مرحوم سید در این جا داشته اند.

سوال: دو روز روزه می­گیرید که روز سوم  برای او اعتکاف لازم می­شود؟ آن بحث وجوب است بحث اینکه کسی حق ندارد اعتکاف را فسخ کند این بحث مربوط به آن نیست یک بحث داریم که اعتکاف قابل فسخ است یا نه؟ آن را گفتیم دو روز اول قابل فسخ است ولی دیگر قابل فسخ نیست. یک بحث در این جا است که اگر نذر کرد سی روز مقدار یک ماه که سی روز است اعتکاف بکند این اعتکاف را می­تواند یک اعتکاف حساب بکند بنابراین که ملفق جایز است می­تواند سی تا سه روزه حساب کند برای این که هر اعتکافی شرعاً سه روزه است بلکه می­تواند یک روز یک روز حساب کند منتهی یک روز چون اعتکاف نداریم دو روز از جیب خودش باید علاوه کند تا سه روز تکمیل شود آنوقت سی تا یک روز دو روز هم هرکدام از این سی تا باید اضافه بشود بنابراین مجموعاً می­شود 90 روزاین خلاصه حرفی است که ایشان زد حرف درستی هم هست. سوال: دو روز دو روز هم می­شود؟اگر دو روز دو روز هم بگیرد باید 60 روز بگیرد؟ نه دیگر 60 روز را اضافه میکنیم به آن 30 تا یک روز. سوال: اگر تفریقش دو روز دو روز باشد؟ خوب آن مسأله دیگر است یک اعتکاف دو روزه که نداریم پس می­شود 60 روز.

اگر اعتکاف دو روزه تفریق کرده اضافه اش یک روز است . سوال: ده تا اعتکاف سه روزه نیت کرد؟ بحث در عرف نیست بحث طلبگی هست اگر چناچه نذر کرد سی تا یک روزاعتکاف بکند. نذرش منعقد می­شود؟ بله چرا تکمیلش می­کند آن چیزی که منعقد نمی­شود و خلاف هست که بخواهد فقط به این اکتفا بکند اگر سی تا یک روز بخواهد اعتکاف بکند اعتکاف یک روزه نداریم ولی اگر سی تا یک روز نیت کرده ولی تکمیلش می­کند. پس اعتکاف کمتر از سه روز نشد سی تا یک روز نیست سی تا سه روز است که یک روزش را به عنوان نذر هست دو روزش به عنوان اعتکاف اضافه کرده، منتهی اگر گفتیم توسلی است و نیت نمی­خواهد همان دو روزی که به عنوان اعتکاف اضافه کرده مصحح قضیه هست مشکلی نداریم ولی اگر گفتیم نه باید نیت بکند که به عنوان نذر خواه ناخواه پس این همه 90 روز را باید انجام بدهد، این راجع به فرعی بود که ایشان عنوان کردند.

مسأله چهاردهم سید عنوان کرده اگر نذر کرد اعتکاف یک ماه را یا حالا کمتر یا بیشتر از یک ماه این دخالتی ندارد ولو به طور تتابع نیت کرد نذر کرد ده روز پانزده روز یا بیست روز یا هرچی پی در پی و متتابعاً اعتکاف کند حالا یا در عبارت آورد که متتابعاً یا انصراف عرفی بر تتابع بود که وقتی اینجوری می­گویند متعارف یعنی این است که متتابعاً، بعد یک روز دو روز و مانند این را انجام نداد متتابعاً نشد مثلا گفته بود دو ماه متتابعاً 58 روز را متتابعاً انجام داد دو روز آخر را جدا کرد تفریق کرد متتابع نبود اینجا قاعده این است که بگوییم همش باطل است از اول این دو ماه را بگیرد مگر دو ماه متتابعاً می­شد این نشد متتابعاً باید دو ماه متتابعاً بشود قاعدش این است در بحث طلبگی ولو اینکه حالا مثلا هفت روز گفته بوده متتابعاً نه یک ماه و دو ماه و اینها پنج روزش را انجام داد دو روزش را انجام نداد باید دوباره از سربگیرد ولو اینکه سه روز را گرفته خوب دو تا سه روزقبلا گرفته که شده این هفتمی هست و اعتکاف هم مقوم اش سه روز سه روز است این کار ها را کرده ولی اخلال به شرط متتابعاً کرده چون متتابعاً نبوده باید دوباره از اول همه را بیاورد.

اگرچه گاهی از اوقات همین به طور کلی است نذر کرده سی روز روزه بگیرد متتابعاً، گاهی نه معین است این ماه این سی روز را متتابعاً انجام بدهم آیا فرقی دارد ظاهرا فرقی نمی­کند هر دوش تتابع در آن شرط است یا نذر کرده که یک ماه به طورکلی معین نکرده نذر کرده یک ماه اعتکاف متتابعاً انجام بدهم وقتی شروع کرد در این ماه سی روزش را بگیرد 28روزش را گرفت، باید دوباره از اول بگیرد. اگر معین کرده که این ماه را می­خواهم اعتکاف کنم نه یک ماهی را،این را هم اگر شروع کرد و متتابعا نشد و تفریق شد اینجا اشکال داره باید از اول شروع کند. اگر نذر کرد یک ماه یا کم تر یا بیشتر ولی متتابعاً اگر بیشترش را انجام داد و آخرش را تتابع نکرد، پس یک ماه تتابع نشده باید از اول بگیرد. فرق نمی­کند که نذرش کلی باشد «لله علی که یک ماه متتابعا بگیرم» یا معین باشد «که این ماه را متتابعا بگیرم»همه را گرفت غیر از دو روز آخر،باید از اول شروع کند.

اگر چنانچه اخلال کرد و لو یک روز را انجام نداد این معلوم است که باید از اول بگیرد چه معین و چه کلی؛ اگر چنانچه اصلاً انجام نداد (نذر کرده بود که یک ماه اعتکاف متتابعاً حالا باید قضا کند بنابراین که بگویم در نذر قضا است) حالا که می­خواهد قضا کند آیا قضاش هم باید متتابعاً باشد یا اصل سی روز را قضا کند؟

جواب:در بعضی از روایات استفاده می­شود که لازم نیست همه خصوصیات ادا در قضا بیاید. در ادا تتابع شرط بود که انجام نداده است. پس در قضا لازم نیست که تتابع باشد. در باب هفتم از باب بقیه الصوم واجب جلد نهم روایت اول کلینی عن جعفر بن محمد رزاز (مرحوم خویی در باره این روایت فرموده اند که صحیحه علی بن مهزیار در حال که کلینی از «محمد بن رزاز» این روایت را نقل کرده  اما من نیافتم ایشان قلیل الروایت است اگر مهمل نباشد) مُحَمَّدُ بْنُ يَعْقُوبَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جَعْفَرٍ الرَّزَّازِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ ابْنِ مَهْزِيَارَ أَنَّهُ كَتَبَ إِلَيْهِ (ظاهرا امام جوادعلیه السلام یا امام هادی علیه السلام است)يَسْأَلُهُ يَا سَيِّدِي رَجُلٌ نَذَرَ أَنْ يَصُومَ يَوْماً بِعَيْنِهِ فَوَقَعَ فِي ذَلِكَ الْيَوْمِ عَلَى أَهْلِهِ مَا عَلَيْهِ مِنَ الْكَفَّارَةِ فَكَتَبَ إِلَيْهِ يَصُومُ يَوْماً بَدَلَ يَوْمٍ وَ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ[1]

ترجمه روایت:یک کسی نذر کرد یک روز معین را روزه بگیرد با عیالش آمیزش کرد چه کفاره بعهده اش است؟ حضرت در جوابش نوشت یک برده بخاطر آمیزش آزاد کند یک روز هم روزه بگیرد بجای اون روز که نذر کرده بود. اون روز معین بود این روزی که روزه می­گیرد روز دیگر است پس عینیت رعایت نشده است در حقیقت به منذور به طور کامل عمل نشده است.

استاد: از روایت استفاده می­شود که لازم نیست قضا عین ادا باشد. ادا یک روز معین است قضا یک روز کلی است. در تایید این کلام در روایت دوم وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ عُبَيْدَةَ قَالَ: كَتَبْتُ إِلَيْهِ يَعْنِي أَبَا الْحَسَنِ الثَّالِثَ ع يَا سَيِّدِي- رَجُلٌ نَذَرَ أَنْ يَصُومَ يَوْماً لِلَّهِ فَوَقَعَ ذَلِكَ الْيَوْمَ عَلَى أَهْلِهِ- مَا عَلَيْهِ مِنَ الْكَفَّارَةِ فَأَجَابَهُ ع يَصُومُ يَوْماً بَدَلَ يَوْمٍ وَ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ.»[2]

اگر روایت اول سندش مشکل داشته باشد این یکی سندش بلا اشکال است. در این روایت هم تصریح به همان معنااست، ظاهرا یک روایت باشد. نذر کرده که امروز روزه بگیرد یک روز بعهده اش آمد نه امروز پس قضا عین ادا نشد .

در روایت سوم قاسم صیقل است. وَ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنِ الْقَاسِمِ الصَّيْقَلِ أَنَّهُ كَتَبَ إِلَيْهِ أَيْضاً يَا سَيِّدِي رَجُلٌ نَذَرَ- أَنْ يَصُومَ يَوْماً لِلَّهِ تَعَالَى فَوَقَعَ فِي ذَلِكَ الْيَوْمِ عَلَى أَهْلِهِ- مَا عَلَيْهِ مِنَ الْكَفَّارَةِ فَأَجَابَهُ- يَصُومُ يَوْماً بَدَلَ يَوْمٍ وَ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ مُؤْمِنَةٍ»[3]ظاهرا یک روایت است که چند نفر نقل کرده اند.

در این باب فقط یک روایت داریم که با بقیه روایات فرق دارد و آن این روایت است :«مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الطُّوسِيُّ بِإِسْنَادِهِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنْ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ قَالَ: كَتَبَ بُنْدَارُ مَوْلَى إِدْرِيسَ يَا سَيِّدِي- نَذَرْتُ أَنْ أَصُومَ كُلَّ يَوْمِ سَبْتٍ- فَإِنْ أَنَا لَمْ أَصُمْهُ مَا يَلْزَمُنِي مِنَ الْكَفَّارَةِ- فَكَتَبَ (ع)الیه وَ قَرَأْتُهُ لَا تَتْرُكْهُ إِلَّا مِنْ عِلَّةٍ- وَ لَيْسَ عَلَيْكَ صَوْمُهُ فِي سَفَرٍ وَ لَا مَرَضٍ- إِلَّا أَنْ تَكُونَ نَوَيْتَ ذَلِكَ- وَ إِنْ كُنْتَ أَفْطَرْتَ مِنْهُ مِنْ غَيْرِ عِلَّةٍ- فَتَصَدَّقْ بِقَدْرِ كُلِّ يَوْمٍ عَلَى سَبْعَةِ مَسَاكِينَ- نَسْأَلُ اللَّهَ التَّوْفِيقَ لِمَا يُحِبُّ وَ يَرْضَى.[4](وسایل الشیعه، ج10، ص169)

سوال کننده از امام (ع)سوال می­کند که تمام شنبه­ها را روزه بگیرم این نه کلی به اون معنا است نه معین (یک روز معین نیست) به حکم معین است سوال می­کند که اگر روزه نگیرم کلاً یا یک هفته کفاره­اش چیست؟ در جواب نوشت اولا نباید بدون دلیل نباید ترک کنی اما اگر مسافرت رفتی روزه در سفر نگیر، مگر این که نیت کرده باشی که در سفر هم روزه بگیری اکر بدون عذر افطار کردی برای هر روزی به هفت مسکین صدقه بده.

استاد:این نیت کرده بود که همه شنبه ها روزه بگیرد حضرت فرمود اگر مسافرت رفتی روزه نگیر. این که خلاف نذر شده باید کفار نذر بدهد کفاره نذر که صدقه به هفت مسکین نیست. صدقه به هفت مسکین کفاره ماه رمضان است. پس این روایت از این جهت مشکل داره روزه در سفر درست نیست مگر این که بگوید لله علیّ که شنبه روز بگیرم سفراً او حضراً اگر همین طوری بگوید لله علیّ که روزه بگیرم این درست نیست چون در سفر نمی­تواند رزوه بگیرد نذرش هم مشکل پیدا می­کند و تخلف نذر می­شود و تخلف نذر کفاره اش هفت مسکین نیست. تخلف نذر افطارش مثل ماه رمضان است. پس این روایت دلالتی بر وجوب دارد اما اون سه روایت دیگر که در جمع شان روایت های معتبر هم است می­گوید که ادا عین قضا نیست ادا تتابعاً بوده قضا تتابعا نیست. یک روز معین را نذر کرده کرده قضاش یک روز غیر معین را می­گیرد.

در نذر لازم نیست قضا طبق ادا باشد اگر نذر اعتکاف معین کرده باشد حالا که نتوانسته یک روز دیگری را بجایش انجام دهد. مثل اینکه حضرت در جواب کسی که روزه معین را نذر کرده فرمود روزی دیگری را بجایش روزه بگیرد.

 

 

 



[1] - وسایل الشیعه ج10، ص 378

[2] - وسائل الشیعه ج10،ص378

[3] - وسائل الشیعه ج10،ص378

[4] - وسائل الشیعه ج10،ص169.






   سه‌شنبه 9 مرداد 1397




فرم دریافت نظرات

جهت استفتاء با شماره تلفن 02537740913 یک ساعت به ظهر یا مغرب به افق تهران تماس حاصل فرمایید.

istifta atsign ayat-gerami.ir |  info atsign ayat-gerami.ir | ارتباط با ما